Gaur
gure taldeari aurkezteko txanda heldu zaigu. Sarrera honetan aurkeztu
nahi dizuedana aurkezpen horren atzetik egon den lana da. Testuak
laburtu, ulertu, elkartu eta klase aurrean azaltzeko prestatu.
Hemen
duzue egokitu zitzaigun gaiaren laburpena:
LABURPENA
“LA
SOCIEDAD MULTIPANTALLAS” - Pantaila anitzeko gizartea
ALFABETIZAZIO
MEDIATIKORAKO ERRONKAK:
Artikulu
zientifikoa(zaila ulertzeko)
Sarrera:
Telebista
tradizionala gaur egungo testuinguru digitaleko baldintza eta
eskakizun berrietara moldatzen ari da
Birmoldaketa
hauek: produkzioan, antolamenduan eta jasotzean ematen dira.
Honen
barruan, aldaketak programetan, generoetean, orokorrean edukietan.
Laburbilduz,
azalpen honetan, gizarte pantaila-anitzak alfabetizazio mediatikorako
dituen erronka berriak ikusiko ditugu.
Erronkak:
Sistema
mediatikoko aldaketa nabarmenena telebista eta ikus entzunezko
zerbitzu berriak garraiatzeko sistema da.
Adibidez,
sare digitalak, Internet, sateliteak…
Guzti
honek konektibitatea etengabe bultzatzen du
Pantailen
nahikotasuna:
Munduko
txoko gehienak lurralde garatuetakoak eta baita azpigaratuagoak,
gizarte mediatiko eta pantaila-anitzekoak bihurtu dira:
>Telebistako
pantailatik hasi + ordenagailuarena + tabletarena + bideojokoena…
Honen
arrazoia:
-gizakiak
denbora asko eskeini dio hedabideei
Honek
zentzua eta adimena kaltetu egiten ditu, eta horregatik,
alfabetizazio mediatiko egokia gauzatzeko zenbaiten arteko elkarlana
behar da
Ondorioa:
Aurretik
esandako faktore guztien arteko konbinazioa ikusita, esan dezakegu
hezkuntza eta telebista bat doazela, beraz, telebistaren
erabilerarako estilo berriak aurkitu beharko litezke.
Bilaketa bilketa eta indexasio
sistema berriak
Sarbide
irekia sistema berriarekin, beharrezkoa da eduki asko eta idexatutak
izatea beren erabilpenarako. Hau bi arazo:
-Telebistan
adibidez edukien pilaketa seriazioaren bitartez.
-Sistema
honekin informazioa antolatzeko, interneten bilatzeko motore berriak,
telebistako programazioaren gida interaktiboak... agertzen dira.
Etengabeko
eguneraketa eta egokitzapena
Edukiak
ebabiliak izateko beharrezkoa dira hurremgo ezugarriak betetzen
dituzten programak: -Informazioa modu erraz eta erregullar batean
eguneratzen dituzten programak
-Edukiak
erabilgarriak izaten usteko denbora bat izango dute.
-edukien
birziklapena aurreikusi.
Interaktibitatea
eta nabigatzeko sistema berriak.
Nabigazio
sistema berrietan
-mota
guztietako pertsonentzat prestatuta dagoen gero eta errezagoak dira
sistemak.
-Metodo
berrien sorrera personalizazioa eta edukien egokitzapenak egiteko.
-Taldeka
edukiak sortzea ahalbidetzen dituzten modalitate berriak.
Hau
telebista estilo berriak sortzeko ateak zabaltzen ditu.
Aditasunaren
sakabanaketa eta sentzuaren eraikuntzarako sailtasunak
Gaur
egun telebista ikusten duten pertsonek asko aldatzen dute kanalez
hainbat faktorengatik.Hau ikusleen ezaugarrietan aldaketak sorrarazi
ditu:
-informazioa
orokorrean ulertzeko trebetasuna.
-informazio
iturri desberdinei aldi berean adi egon.
-sailtasun
handiagoa duten edukietatik interesa handitu.
Informazio
guzti honekin gero eta zailagoa da sistema berri hauek
erreztazunarekin erabiltzea eta gertatu ahal da pertzonen buruan
asetasuna eta nahasmenak sorraraztea.
Globalizazioa
eta kokalekua
Komunikazio
sare berriak ahalbidetu dute telebistaren edukiak estatuen mugak
pasatzea.Honekin fenomeno berri bat eratzen da espainol asko estatuen
mugak kontuan hartzen ez duten programak ikusten dituzte.
Jende
espezifiko eta sektorialen larrialdia eta erabiltzeko testuinguru
berriak
Telebistako
kanal espezifikoeken aldi berean audientzia espezifikoak eratzen ari
dira (medikuntza, arrantza, ehiza, gazteak...)hau orainik ez dago oso
garatuta baina etorkizunean kontuan hartu beharreko kontzepta izango
da.
Irakurketa
hipermedia interaktiboa
Irakurketa
berri hau hipermedia da gizabanakoa teknologia eta naturaren
diskurtso oso desberdinak ikusten dituelako aldi berean eta
interaktiboa irakurketa honetan jadanik ez dago narratzailerik orain
irakurlea hartzen du paper hori.
Telebista
berria alfabetizazio berria
Telebista
aldatzen ari da eta horeegatik alfabetizazio mediatikoa ere bide
berriak zabaltzen ditu.
-Hedabideak
bereganatu
-berritze
etengabea
-sormenagatik
apostu
Sustapen
estrategia berriak
Egoera
berri honetarako alfabetizazio mediatikoaren sustapenerako estrategia
berriak sortu dira.estrategia berri hauetan ikuslea telebistan dagoen
informazio guztia modu kritikoan aztertu eta aukeraketa egoki bat
egin behar du.
Begirada
berri bat
Alfabetizazio
mediatiko hau umeak hezitzeko ere balio ahal du, izan ere ondo
erabilita bere autonomia eta errespontzabilitatea hobetu ahal du.
IKT
berrien ahalmen eta arriskuak
Gehiegikeria
Honek
ondorio fisiko eduki ditzake: Obesitate eta ikusmen arazoak. Baita
garapenerako jardueren murrizketa, jokoan, kirolean, gizarte
harremanetan...
Haurrak
gizartetik baztertzea
Haurrak
bi eratan aldendu al dira gizartetik. Alde batetik gizarte
harremanerako orduak gutxituz eta bestetik harreman horietarako
zailtasunak garatzean.
Harreman
desegokiak
Komunikaziorako
teknologia berriei esker gizarte harremanak erraz sor daitezke eta
hauen distantziak txikitzen dira, baina umeen heldutasun prozesuan
eragin desegokia izan dezakete.
Eduki
desegokia
Komunikazio
teknologia berriek informazio asko eskaintzen dute baina informazio
kantitate hau eragin txarrak izan ditzake; heldutasun prozesu
desegokia eragin adinerako desegokiak diren edukiengatik; baita
indarkeriarekiko gogortzea eta obsesionatzea.
Sozializazioan
familiak duen garrantzia
Gurasoak
haien umeen heziketa mutur batera edo bestera eroan ez dezaten jakin
behar dute haien semeen heziketan beste eragile batzuk daudela eta
zenbat eta kanpoko eragin handiagoa izan orduan eta esanahi handiagoa
edukiko duela familiaren heziketa.
Sozializazioan
IKT berrien garrantzia
Gurasoek
bizitako gizartea eta semeen gizarteak oso ezberdinak dira.
Bi
garaien arteko ezberdintasun nabarmenena ikus-entzunezkoen garrantzia
da.
Familia
gehienek ez dira arduratzen telebistaren eta teknologia berrien
kontrolaz baina bai ikastetxe on baten bilaketaz.
Gerta
daiteke horrela jokatzea ez garelako jabetzen horren garrantziaz,
baina asko gertatzen da gaiari buruzko ezagupen eta baliabide faltak
edukitzea.
Telebistaren
eta beste pantaila batzuen agerpen eta loturak asko nahasten dituzte
gurasoak.
Horregatik
gurasoen eta umeen arteko haustura teknologikoa gerta ez dadin saiatu
behar da.
Familiak
egin dezakeguna
Ezagutu:
Telebistaren
eskaintza
komeni
da ezagutzea telebistak eskaintzen dituen programa motak eta hauen
nondik norakoak.
Bideo
jokoen edukiak
Bideojokoak
edukien arabera hautatzeko PEGI kodea erabiltzea komeni da, hau
sailkapen sistema bat da eta komeni den adina eta jokoak dauzkan
bestelako edukiei buruzko informazioa eskaintzen du ikonoen bidez.
Internet
Honi
buruz jakin behar da ze orrialdeetan ibiltzen diren umeak eta norekin
hitz egiten dute interneten bidez.
Sakelakoak
Komeni
da jakitea ere hauen zerbitzu eta arriskuak.
Babestu:
Arau
batzuk daude:
-Pantailetan
umeek pasatzen duten denbora neurtu.
-Ordutegiak
mugatu.
-Ahal
izanik ez jarri telebistarik ez ordenagailurik haien logeletan.
-Sakelakoa
izateko adina zehaztu
-Zein
telebista programa ikusi ditzaketen argi eduki.
-Erreparatu
bideo jokoen sailkapenari.
-Iragazkiak
jarri interneteri, honela bertako eduki txarrak dauzkaten
orrialdeetan umeak sartzea galaraziko dugu.
-Ez
utzi umeak interneten bakarrik ibiltzen, haiekin egon eta orrialde
finko batzuk eman segurtasun gehiago eduki ahal izateko.
Hezi:
Umeek
haien kontsumoa kontrolatzen ikasteko hainbat estrategia erabili
behar dituzte gurasoek:
-Norberaren
ereduaren bidez hezi.
-Erabilitako
arauen zentzua azaldu umeei.
-Arauak
umeen hazkuntzari egokitu.
-Umeekin
batera ekintzak egitean haien ikuspuntuak ikusi, gureak adierazi,
betiere errespetuarekin, eta pantailetan ager daitezkeen edukiak
ulertzen lagundu.
PANTAILAK:
GURE SEME-ALABEI INFORMAZIOA HELARAZTEKO BIDEAK
Eskema
honetan esaten dena batik bat, pantailen bitartez, gure seme-alabei
informazioa helarazteko bost bide daudela da. Denek dituzte alde onak
eta alde txarrak; jarraian, alde positibo eta negatibo
esanguratsuenak biltzen dira:Telebistaren
alde onak:
·Eskuragarritasun
maila.
·Eskaintza
handia
·Beste
toki bateko gertakariak zuzenean ikusteko aukera
·Kanpoko
mundura heltzeko aukera, beste kultura eta bizimodu batzuk ezagutuz.
·Hezteko
balio dezake: edukiak barneratzeko, ezagutza handitzeko edo
hizkuntzak ikasteko.
·Jokaera
onak eta positiboak ikustean, haurrek jarrera onak ikas ditzakete.
Jokaera onekiko eragina.
·Irudimena
bultzatu, sortzailea izaten ikasi, partekatzen ikasi, kirol espiritua
sustatu,…
Telebistaren
alde txarrak:
·Frustrazioa
sor dezake, errealitatetik urrun dauden balioak eta ereduak
eskaintzen direlako.
·Kontsumismorantz
bultzatzen du.
·Osasunari
dagokienez, pasibotasuna eta geldotasuna ekar dezake.
·Gutxiago
irakurtzen da eta hizkuntza pobretzen da.
·Jendearekin
harremanak eta kirol-ariketak edo jarduera fisikoak ez dira
sustatzen.
·Telebistarekiko
mendekotasuna ekar dezake, bakardadearen eta baztertzearen arriskua
agertuz.
IKTen
alde onak (Informazioaren eta
Komunikazioaren Teknologiak,bideo jokoen, Interneten eta sakelako
telefonoaren pantailak)
·Urrun
dauden kideak gerturatzen dituzte.
·Gauzak
ikas daitezke, eta eskolan aplika daitezke.
IKTen
alde txarrak
·Garestiak
·Mendekotasuna
sor dezakete.
·Gizarte
arazoak eragin ditzakete, bakardadea, konpainia txarrak…
Bideo
jokoen alde onak
·Erabileraren
kontrola badago, ez dira kaltegarriak.
·Denbora-pasa
dibertigarria da: gozamena dakar.
·Merkatuan
eskaintza aukera handia dago.
·Ezagutzak
eta trebetasunak garatu daitezke.
·Hizkuntzak
eta informatika programak ikasi daiteke.
·Ongi
aukeratuz, sormena, buru bizkortasuna, lehiakortasuna oinarrizko
ezagupen zabalagoa, oroimena, estrategiak, arrazoimena … eta
abar bultza daitezke.
Bideo
jokoen alde txarrak
·Garestiak
dira oraindik.
·Urduritasuna
eragin dezake, pantaila amaigabeak baitaude.
·Pantailaren
aurrean denbora gehiegi emanez gero, herabeak izan daitezke.
·Gehiegi
erabiltzeak jarrera nartzisistak bultzatzen ditu.
·Gizarteratze
prozesuan atzeratzea edo bakartzea eragin dezakete.
·Ingurunerako
arreta ez da estimulatzen.
·Beste
jardueretarako denbora kentzen die: lagunekin edo familiarekin
egoteko, ikasteko…
Interneten
alde onak
·Erraza
da.
·Komunikazioa,
bide guztien artean merkeena da.
·Informaziorako
aukera anitzak ditu.
·Kultura
garatzen lagundu dezake.
·Planetako
edozeinekin harremanak izan ditzakegu: iritziak, esperientziak,
trukeak… Ondorioz, beste kulturak eta hizkuntzak ikastea, eta
lankidetzan aritzea sustatzen da.
Interneten
alde txarrak
·Publizitate
izurria (spamak).
·Kontsumitzaileak
egindako erosketak beti ez dira ziurrak.
·Gaizkile
sareak daude, kreditu txarteletara iruzur eginda heltzen direnak.
·Ziber-sexua:
ezezagunekin harremanak izatea errazten du, eta ondorioz, pederastia
sareek arazoa ager daiteke.
·Gehiegi
erabiltzeak, bakartzea eragin dezake.
·Interneterako
mendekotasuna
Sakelako
telefonoaren zenbait alde on
·Urrunekoekin
harremanak izan ditzakegu, eta arazoak konpondu: abisuak, alertak…
Harremanak izanez gero, baztertzea edo inkomunikazioa ekiditen da.
·Denbora
aurrezten da.
·Segurtasuna
eta lasaitasuna ematen du.
·Erabakitzeko
gaitasuna ematen du.
·Lanaren
alorrean, bezeroaren eta hornitzailearen arteko harremana hobetu da.
Sakelako
telefonoaren zenbait alde txar
·Diru
gastua erraz handitzen ahal da.
·Gizarte
bazterketari aurre egiteko bidaltzen dira mezuak edo hitz egiten da.
·Urduritasuna
sortzen du ez badago eskura.
·Haurtzaroan
izatea oso kaltegarria izan daiteke.
·Gero
eta gehiago erabiltzen dira beste pertsona batzuk mehatxatzeko eta
iraintzeko.
·Nahi
ez ditugun mezuak eta publizitatea jasotzea.
Hemen
aurkezpena egiteko erabili dugun PPT-a: